Workshop 'Digitale leerobjecten in de Onderwijskunde

Aan de Universiteit van Utrecht worden leerobjecten intensief ingezet bij de cursus 'Ontwerpen van leersituaties'. Gijsbert Erkens vertelt. In eerste instantie was het de bedoeling om meer los te komen van het studieboek. Dat vond Gijsbert te klassiek en te beperkt. Zijn vraag was: "Hoe kun je kennis eenvoudiger en op verschillende manieren overdragen?" Het gaat bij de inzet van leerobjecten binnen de cursus om het verrijken van de theorie en het aanbieden van kennis vanuit de ideeën van multiple representations. Zo kun je leren vanuit een boek, maar ook via een interview met een ontwerper, een samenvatting, een puzzel of van mede-studenten. Gijsbert noemt de cognitieve flexibiliteitstheorie van Spiro (1988) als wetenschappelijke inspiratiebron. Het aanbieden van leerstof zorgt voor een betere beklijving (verankering) van kennis.

Soorten leerobjecten
Binnen de cursus wordt een variatie aan digitale leerobjecten gebruikt voor de theorie, het ontwerp en als verdieping.

Theorie:
- weblectures
- Videofragmenten colleges
- Samenvattingen van de literatuur
- Voorbeeldtentamen

Ontwerp:
- Video interviews
- Podcasts van ontwerpers
- Puzzel van het ontwerptraject

Verdiepend:
- Links naar relevante websites
- Collegereeks David Merrill

Als didactisch model voor de cursus is het 4C/ID model van Van Merriënboer gekozen. Een element daaruit is dat je als student informatie krijgt op het moment dat je dat nodig hebt, just in time.

Gijsbert gaat verder met drie stellingen:
1. Met leerobjecten leer je niet meer, ook niet beter, maar anders
2. Ieder nieuw leerobject verhoogt de studiebelasting van de student
3. Alleen leerobjecten met een persoonlijk verhaal zijn motiverend (narratief)

Resultaten
De cursus is in Blackboard ingericht. In het onderzoek is gekeken naar de best bekeken leerobjecten:
- sheets met samenvattingen (81%)
- puzzel onderwijskundig ontwerpen (50%)
- interviews met deskundigen (47)

Studenten vinden de leerobjecten vooral van belang bij het voorbereiden van het tentamen. 86% van de studenten vindt de leerobjecten zinvol!

Aanbevelingen
Met leerobjecten is meer kwaliteit en diepgang mogelijk;
De techniek moet wel werken;
Het is belangrijk dat leerobjecten geïntegreerd aangeboden worden met hoorcolleges, dus:
- tijdig aanbieden
- tijdens de hoorcolleges terugkomen op de leerobjecten;
Maak onderscheid in kern en aanvullende content;
Sluit meer aan tijdens het hoorcollege bij de leerobjecten;
Neem de verwerking van de leerobjecten op in het tentamen.